گزارش سالانه اثرات اقتصادی سفر و گردشگری در ایران (۲۰۱۶) – شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC)
نکات کلیدی
- به گزارش گروه مدیریت ایده های گردشگری، بر اساس جدیدترین گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری، در سال ۲۰۱۵ سهم مستقیم صنعت گردشگری در GDP برابر با ۲۹۴۴۲۸ میلیارد ریال (۲/۵ درصد GDP کل) بود، و پیش بینی می شود که در سال ۲۰۱۶ تا ۶/۷ درصد افزایش یابد (۳۱۴۰۸۸ میلیارد ریال)، و با رشد سالانه ۴/۹ درصدی در فاصله بین ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۶، در سال ۲۰۲۶ به رقم ۵۰۵۲۷۲ میلیارد ریال (۲/۸ درصد GDP کل) برسد. سهم مستقیم گردشگری در GDP که معمولاً به عنوان درآمد این صنعت مطرح می شود، عمدتاً بازتابی است از فعالیت اقتصادی ایجاد شده توسط صنایعی چون هتل ها، آژانس های مسافرتی، ایرلاین ها و سایر خدمات حمل و نقل مسافر (به استثنای سفرهای روزمره از حومه به شهر و بالعکس). همچنین آن دسته از فعالیت های رستورانداری و صنایع فراغتی را در بر می گیرد که به طور مستقیم تحت پوشش صنعت گردشگری قرار دارند و با گردشگران در ارتباطند.
- در سال ۲۰۱۵ سهم کل صنعت گردشگری در GDP برابر با ۷۹۳۴۵۷ میلیارد ریال (معادل ۶/۷ درصد از GDP) بوده است که انتظار می رود در سال ۲۰۱۶ تا ۵/۹ درصد افزایش یابد (۸۳۹۹۴۹ میلیارد ریال) و با رشد سالانه ۴/۷ درصدی، در سال ۲۰۲۶ به رقم ۱۳۳۴۴۲۰ میلیارد ریال (یعنی ۷/۳ درصد از GDP) برسد. سهم کل صنعت گردشگری در GDP عبارت است از آثار گسترده تر سرمایه گذاری، زنجیره تأمین و آثار القایی درآمدی.
- سهم مستقیم در اشتغالزایی: صنعت گردشگری در سال ۲۰۱۵، ۴۷۶۰۰۰ شغل را به طور مستقیم تحت پوشش قرار داد (۱/۹ درصد از کل اشتغال). انتظار می رود این میزان در سال ۲۰۱۶ تا ۴/۲ درصد افزایش داشته باشد (۴۹۶۰۰۰ شغل) و در سال ۲۰۲۶ با رشد سالانه ۳/۳ درصدی به ۶۸۷۰۰۰ شغل برسد. منظور از سهم مستقیم در اشتغالزایی عبارت است از اشتغال در هتل ها، آژانس های مسافرتی، ایرلاین ها و سایر خدمات حمل و نقل مسافرت (به استثنای سفرهای روزمره از حومه به شهر و بالعکس)، به اضافه آن دسته از فعالیت های رستورانداری و صنایع فراغتی که به طور مستقیم با گردشگران در ارتباط هستند.
- سهم کل اشتغالزایی: در سال ۲۰۱۵، سهم کل گردشگری در اشتغالزایی شامل مشاغلی که به طور غیرمستقیم تحت پوشش این صنعت قرار دارند، ۵/۶ درصد از کل اشتغال (۱۳۹۸۵۰۰ شغل) بود که انتظار می رود در سال ۲۰۱۶ با رشد ۳/۸ درصدی به ۱۴۲۵۰۰۰ شغل برسد و با رشد سالانه ۳/۱ درصدی، در سال ۲۰۲۶، تعداد ۱۹۶۷۰۰۰ شغل، یعنی ۶/۱ درصد از کل اشتغال را تحت پوشش قرار دهد.
- صادرات گردشگری یا مبالغ صرف شده توسط گردشگران خارجی در کشور، یکی از مهمترین مؤلفه های سهم مستقیم صنعت گردشگری در اقتصاد آن کشور است. ایران در سال ۲۰۱۵ درآمدی معادل ۳۸۴۵۶/۶ میلیارد ریال، یعنی ۱/۷ درصد از صادرات کل را ایجاد کرد که پیش بینی می شود این رقم در سال ۲۰۱۶ تا ۲/۳ درصد افزایش یابد و کشور پذیرای ۵۰۶۷۰۰۰ گردشگر بین المللی ورودی باشد. همچنین پیش بینی می شود صادرات گردشگری ایران با رشد سالانه ۳/۷ درصدی در فاصله بین ۲۰۱۶ الی ۲۰۲۶، در پایان دوره یعنی سال ۲۰۲۶، به رقم ۵۶۴۷۹/۵ میلیارد ریال (۹ درصد از کل)، و تعداد گردشگران ورودی آن به ۸۵۷۸۰۰۰ نفر برسد.
- طبق برآوردها، در سال ۲۰۱۵ معادل ۹۵۹۹۰/۴ میلیارد ریال سرمایه گذاری در صنعت گردشگری ایران انجام شد که در سال ۲۰۱۶ باید ۵/۶ درصد افزایش یابد و با رشد سالانه ۵/۸ درصدی در طی ده سال آینده، در سال ۲۰۱۶ باید ۱۷۷۵۱۷ میلیارد ریال سرمایه گذاری در گردشگری (معادل ۳/۸ درصد از کل) انجام شود. سهم صنعت گردشگری از سرمایه گذاریهای ملی از ۳/۲ درصد در سال ۲۰۱۶، به ۳/۸ درصد در سال ۲۰۲۶ افزایش خواهد یافت.
مؤلفه های مختلف گردشگری
- ۹۰/۸ درصد سهم مستقیم گردشگری در GDP ایران در سال ۲۰۱۵ (۴۷۳۳۳۷ میلیارد ریال)، توسط هزینه سفرهای فراغتی (درون مرزی و داخلی)، و ۹/۲ درصد آن توسط هزینه سفرهای تجاری ایجاد شد. انتظار می رود هزینه سفرهای فراغتی در سال ۲۰۱۶ تا ۶/۷ درصد افزایش یابد و به رقم ۵۰۵۰۶۷ میلیارد ریال برسد و با افزایش سالانه ۵ درصد، در سال ۲۰۲۶ رقمی ۱۹۴۵۰ میلیارد ریال عاید کشور کند. هزینه سفرهای تجاری نیز انتظار می رود در سال ۲۰۱۶ با رشد ۸/۵ درصدی رقمی معادل ۵۱۸۳۲ میلیارد ریال باشد و با رشد سالانه ۵ درصدی، در سال ۲۰۲۶ به رقم ۸۴۳۹۴/۸ میلیارد ریال برسد.
- در سال ۲۰۱۵، هزینه کرد گردشگران داخلی ۹۲/۶ درصد از سهم مستقیم صنعت گردشگری در GDP ایران در سال ۲۰۱۵ را ایجاد کرده است. در مقابل، ۷/۴ درصد از این سهم مربوط به صادرات گردشگری (برای مثال، هزینه کرد گردشگران خارجی یا دریافتی های گردشگری بین المللی) است. پیش بینی می شود هزینه های سفرهای داخلی در سال ۲۰۱۶ با ۷/۲ درصد رشد، به ۵۱۷۵۷۵ میلیارد ریال برسد و در سال ۲۰۲۶ با رشد سالانه ۵/۱ درصدی، رقمی برابر با ۸۴۷۳۶۵ میلیارد ریال را عاید کشور نماید. انتظار می رود که صادرات گردشگری ایران در سال ۲۰۱۶ با ۲/۳ درصد رشد به ۳۹۳۲۴ میلیارد ریال برسد و در سال ۲۰۲۶ نیز با رشد سالانه ۳/۷ درصدی، برابر با ۵۶۴۷۹ میلیارد ریال باشد.
- همان طور که پیش تر نیز به تفضیل گفته شد، صنعت گردشگری به شیوه های بسیاری در GDP و اشتغالزایی مشارکت دارد. سهم کل این صنعت در GDP ایران، برابر با مشارکت مستقیم آن است (این نسبت در جهان سه به یک می باشد).
جایگاه ایران در رتبه بندی های (WTTC (2015
جداول زیر چکیده ای از وضعیت ایران در جدول های رتبه بندی لیگ کشورها را نشان می دهد که توسط شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) ارائه شده است و مقایسه ای از مقاصد رقیب، میانگین جهانی و میانگین منطقه ای ارائه می دهد. میانگین های ارائه شده در نخستین جدول، به طور ساده، نشانگر میانگین های مربوط به کشورهاست. از میان مقاصد رقیب، آنهایی انتخاب شده اند که محصول گردشگری مشابهی را عرضه می کنند و برای جذب مجموعه بازارهای مبدا یکسانی رقابت می کنند؛ این امر به گزینش همسایگان جغرافیایی منتهی می شود (البته نه منحصراً).
وضعیت اقتصادی صنعت گردشگری ایران در مقایسه با جهان و خاورمیانه